Ontlasting (feces, poep) is het restproduct van ons spijsverteringsysteem. Het bestaat hoofdzakelijk uit de onverteerde resten van ons voedsel, micro-organismen en water.
Vorming
Wat wij eten komt via de maag in de darmen terecht. Daar worden er voedingsstoffen en water uitgehaald. Miljoenen darmbacteriën en gisten, de zogenoemde darmflora, helpen bij de spijsvertering.
Samenstelling van de ontlasting
Kleur
Kleurstoffen in het eten kunnen de ontlasting elke denkbare kleur geven. De uiteindelijke kleur wordt bepaald door kleurstoffen in het eten en eventuele aandoeningen van de spijsverteringsorganen.
| Roodbruin Dit is de normale kleur. Het roodbruin is afkomstig van een afbraakproduct van hemoglobine dat ijzer bevat. |
Rood Helder rood bloed kan afkomstig zijn van bloedingen lager in de darmen, bijvoorbeeld a.g.v. poliepen of een tumor. |
| Geel Dit betekent vaak een hoog gehalte aan vet. De oorzaak kan liggen bij een parasitaire infectie of aandoeningen aan lever en alvleesklier. |
Zwart Dit duidt op aanwezigheid van afbraakproducten van bloed bij een bloeding “hoog” in het spijs-verteringskanaal zoals een maagbloeding. |
| Groen Baby’s hebben een typische ontlasting die groen van kleur is en weeïg ruikt: het z.g. meconium. |
Vloeibaarheid
Ook de structuur van de ontlasting kan afwijken door ziekten en verstoringen van de spijsvertering.
Diarree
Diarree is een waterige ontlasting die vaker per dag komt dan normaal. Het wordt meestal veroorzaakt door ontsteking van maag- of darmslijmvlies a.g.v. infectie met bacterie of virus.
| Oorzaken kortdurende diarree (max.2 dagen) | Oorzaken langdurige diarree |
|---|---|
| Virusinfectie, bijv. het rotavirus (buikgriep) of het Norwalk-virus (schaaldieren). | Ernstige voedselvergiftiging door sommige parasitaire infecties. |
| Bacterie-infectie door met het voedsel opgenomen b.v. salmonella-bacteriën. | Na operatieve verwijdering van een deel van het maag-darmstelsel. |
| Voeding, bijv. door sterk gekruid voedsel. | Coeliakie ofwel gluten-intolerantie. |
| Angst en stress | Kanker |
| Geneesmiddelen (bijv. antibiotica) | Alvleesklier ontsteking |
| Prikkelbare, spastische darm (irritable bowel syndrome). | Ziekte van Crohn, een chronische darmontsteking. |
Laboratoriumonderzoek
Voor het opsporen van aandoeningen van de spijsverteringsorganen, bijvoorbeeld infecties of bloedingen, wordt de ontlasting onderzocht.
Bloedsporenonderzoek
In de ontlasting kan onzichtbaar bloedverlies worden aangetoond met behulp van de herkenningsreactietest of de enzymtest.